1 sierpnia o godz. 17.00 (tzw. godzina „W”) 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie – największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie, zorganizowana w ramach akcji „Burza”. Powstanie swoim zasięgiem terytorialnym objęło część lewobrzeżnych dzielnic miasta, niewielki obszar prawobrzeżnej Warszawy, ale także Puszczę Kampinoską, Legionowo i okolice Marek. Celem powstańców była wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej Polska.
Do pierwszych walk z okupantem doszło już ok. godz. 14 na Żoliborzu, następnie na Woli i w Śródmieściu Północ. Był to także intensywny dzień dla bohatera naszego Muzeum – Witold Pilecki wraz z Janem Redzejem uczestniczył w szturmie na fabrykę Czajkowskiego na Woli oraz w przełamywaniu umocnień żandarmerii niemieckiej i zdobywaniu bunkrów na rogu ulicy Żelaznej i Chłodnej. Dzień później, Witold przyłączył się do zorganizowanego przez mjr. Leona Nowakowskiego zgrupowania „Chrobry II”. Zgrupowanie walczyło w zachodniej części Śródmieścia-Północnego pomiędzy ul. Towarową od zachodu Al. Jerozolimskimi od południa, ul. Sosnową od wschodu i ul. Łucką i Ceglaną od północy. Pierwszym zadaniem Pileckiego i Redzeja była likwidacja niemieckich punktów oporu w rejonie małego getta oraz unieszkodliwienie tzw. „gołębiarzy”, czyli niemieckich strzelców wyborowych ulokowanych na dachach budynków, którzy z dużą skutecznością strzelali do Powstańców Warszawskich. Następnym zadaniem było zajęcie ważnej dla Niemców arterii, czyli Al. Jerozolimskich i ich skrzyżowania z ul. Żelazną. Aleje łączyły się z mostem Poniatowskiego, a ich zdobycie uniemożliwiłoby Niemcom przejazd tą drogą. Pilecki i Redzej wywiązali się z tych zadań. W dniach 3-4 sierpnia wraz z Janem Redzejem uczestniczył w zdobyciu budynków Poczty Dworcowej, Domu Turysty i Wojskowego Instytutu Geograficznego, na którego dachu udało się wywiesić polską flagę.
W Muzeum – Dom Rodziny Pileckich do października 2021 roku jest dostępna wystawa „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę”. Serdecznie zapraszamy.
