Witold Pilecki to postać szczególna. Brytyjski historyk Michael Foot zaliczył go do grupy „sześciu najodważniejszych ludzi ruchu oporu”. Działalność Pileckiego nie ograniczała się jednak tylko do udziału w konspiracji podczas II wojny światowej. Podczas zajęć zastanowimy się, czy Witolda, ze względu na jego losy, można uznawać za symbol historyczny, a jeśli tak, to jakie znaczenie dla nas – współczesnych – może mieć taki symbol. Historia Witolda poprowadzi nas więc przez najważniejsze wydarzenia XX wieku. Rozmyślając o roli symbolów historycznych, zagramy w grę edukacyjną „ZnajZnak”.

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze chronologii historycznej: umieszczanie procesów, zjawisk i faktów historycznych w czasie (I.4); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: przedstawianie argumentów uzasadniających własne stanowisko w odniesieniu do procesów i postaci historycznych (III.3); a także celów szczegółowych z tematów Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką: uczeń wymienia przykłady zbrodni niemieckich i sowieckich; charakteryzuje polityczną i militarną działalność polskiego państwa podziemnego, w tym formy oporu wobec okupantów (XXXIV.2; XXXIV.4); Początki komunizmu w Polsce: uczeń charakteryzuje postawy Polaków wobec nowych władz ze szczególnym uwzględnieniem oporu zbrojnego (żołnierze niezłomni [wyklęci]) (XXXVII.2); Stalinizm w Polsce i jego skutki: uczeń omawia system terroru stalinowskiego w Polsce i ocenia jego skutki (XXXVIII.2).

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie celów szczegółowych w obszarze Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna: uczeń wyjaśnia, czym powinna przejawiać się postawa patriotyczna młodego i dorosłego człowieka (VIII.3).

Wiele osób zadaje sobie pytanie: skąd pochodzę? Dopiero odkrywając przeszłość swojej rodziny, dowiadujemy się, kim byli nasi przodkowie, skąd się wywodzili, jak zasłużyli się dla ojczyzny. Odkrywany bezcenne pamiątki rodzinne i historie z nimi związane. Genealogia to nauka, która może stać się również pasją. Podczas zajęć nauczymy się pojęć z zakresu genealogii oraz poszukiwań genealogicznych, w czym pomogą nam opracowane historie rodzin Pileckich i Ostrowskich. Ponadto dowiemy się, od czego zacząć własne poszukiwania, z jakich źródeł korzystać i na co zwracać uwagę.

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze analizy i interpretacji historycznej: krytyczne analizowanie informacji uzyskanych z różnych źródeł (w tym kartograficznych), próba wyciągania z nich wniosków; dostrzeganie potrzeby poznawania przeszłości dla rozumienia procesów zachodzących we współczesności (II.1; II.5); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: konstruowanie ciągów narracyjnych przy wykorzystaniu zdobytych informacji źródłowych (III.1).

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie celów szczegółowych w obszarze Rodzina: uczeń charakteryzuje rodzinę jako grupę społeczną; przedstawia rolę rodziców i osób starszych w rodzinie; analizuje wartości ważne dla jego rodziny (II.1).

Czym fotografowano, jak nie było telefonów? Kto i kiedy wykonał pierwsze zdjęcie? Czym wyróżniała się epoka wiktoriańska w fotografii? Poznamy najważniejsze wydarzenia i pojęcia z historii fotografii, a także wspólnie zastanowimy, jaki przełom wywołało jej wynalezienie. Dowiemy się, jak szacować wiek zdjęć, co możemy z nich wyczytać oraz jak się nimi zaopiekować, żeby mogły je oglądać jeszcze nasze wnuki.

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze analizy i interpretacji historycznej: krytyczne analizowanie informacji uzyskanych z różnych źródeł (w tym kartograficznych), próba wyciągania z nich wniosków; dostrzeganie potrzeby poznawania przeszłości dla rozumienia procesów zachodzących we współczesności (II.1; II.5); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: konstruowanie ciągów narracyjnych przy wykorzystaniu zdobytych informacji źródłowych (III.1); a także celów szczegółowych z tematu Europa po kongresie wiedeńskim: uczeń charakteryzuje najważniejsze przejawy rewolucji przemysłowej (wynalazki i ich zastosowania, obszary uprzemysłowienia, zmiany struktur społecznych i warunków życia) (XIX.2).

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania plastyki w klasach IV–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie celów szczegółowych w obszarze opanowania zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowania działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła: uczeń rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż) (I.6).

Praca historyka ma wiele wspólnego z zawodem detektywa. Jaka jest różnica? Detektyw rozwiązuje zagadki współczesne, a historyk wyjaśnia tajemnice z przeszłości… Podczas zajęć zastanowimy się, na czym polega praca historyka, jak bada on źródło historyczne, na jakie pułapki może natrafić. Nauczymy się czytać fotografię oraz analizować źródła pisane.

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze analizy i interpretacji historycznej: krytyczne analizowanie informacji uzyskanych z różnych źródeł (w tym kartograficznych), próba wyciągania z nich wniosków; lokalizacja w przestrzeni procesów, zjawisk i faktów historycznych przy wykorzystaniu map i planów w różnych skalach; rozróżnianie w narracji historycznej warstwy informacyjnej, wyjaśniającej i oceniającej (II.1; II.2; II.3); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: konstruowanie ciągów narracyjnych przy wykorzystaniu zdobytych informacji źródłowych (III.1).

Charakter Witka kształtowały w młodości zasady ideowe rodzącego się w tym czasie skautingu. Podobnie jak dla bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego Kamienie na szaniec, ważnym dla niego kodeksem postępowania było prawo harcerskie. Poznamy doświadczenia harcerskie Witolda Pileckiego i dowiemy się, co go łączy z Alkiem, Zośką i Rudym. Zastanowimy się, co sprawiało, że harcerze zdawali egzamin w działaniach konspiracyjnych w trakcie okupacji: jakie umiejętności zdobyte podczas służby przed wojną, jakie wartości przyjęte przez nich na ich drodze harcerskiej. Podyskutujemy też o społecznym wymiarze ruchu harcerskiego.

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze chronologii historycznej: umieszczanie procesów, zjawisk i faktów historycznych w czasie (I.4); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: przedstawianie argumentów uzasadniających własne stanowisko w odniesieniu do procesów i postaci historycznych (III.3); a także celów szczegółowych z tematów Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką: uczeń charakteryzuje polityczną i militarną działalność polskiego państwa podziemnego, w tym formy oporu wobec okupantów (XXXIV.4).

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie celów szczegółowych w obszarze Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna: uczeń wyjaśnia, czym powinna przejawiać się postawa patriotyczna młodego i dorosłego człowieka (VIII.3); w obszarze Udział obywateli w życiu publicznym – społeczeństwo obywatelskie: uczeń podaje cnoty obywatelskie (odpowiedzialność, troska o dobro wspólne, aktywność, przedsiębiorczość, solidarność, roztropność, tolerancja, odwaga cywilna); wykazuje, odwołując się do działań wybitnych Polaków, znaczenie ich urzeczywistnienia dla pożytku publicznego; przedstawia cele i przykłady działania organizacji społecznych skupiających młodych ludzi w Polsce (IX.1; IX.3).

Lekcja może być uzupełnieniem omówienia lektury obowiązkowej: książki Aleksandra Kamińskiego Kamienie na szaniec.

Bohater naszego muzeum to postać niewątpliwie wyjątkowa. Był nie tylko wybitnym żołnierzem, lecz także naprawdę ciekawym człowiekiem: harcerzem, społecznikiem, mężem, ojcem… Tym razem przyjrzymy się osobie Witolda Pileckiego od mniej znanej strony. Dowiemy się, w jaki sposób poznał Marię Ostrowską i jak udało mu się zdobyć jej serce, jakim był ojcem oraz jakie wartości starał się przekazać swoim dzieciom. Na koniec zadamy sobie pytanie: czego my możemy dziś nauczyć się od Witolda Pileckiego?

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze analizy i interpretacji historycznej: dostrzeganie potrzeby poznawania przeszłości dla rozumienia procesów zachodzących we współczesności (II.5); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: przedstawianie argumentów uzasadniających własne stanowisko w odniesieniu do procesów i postaci historycznych (III.3).

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie celów szczegółowych w obszarze Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna: uczeń wyjaśnia, czym powinna przejawiać się postawa patriotyczna młodego i dorosłego człowieka (VIII.3); w obszarze Udział obywateli w życiu publicznym – społeczeństwo obywatelskie: uczeń podaje cnoty obywatelskie (odpowiedzialność, troska o dobro wspólne, aktywność, przedsiębiorczość, solidarność, roztropność, tolerancja, odwaga cywilna); wykazuje, odwołując się do działań wybitnych Polaków, znaczenie ich urzeczywistnienia dla pożytku publicznego; przedstawia cele i przykłady działania organizacji społecznych skupiających młodych ludzi w Polsce (IX.1; IX.3). 

Witold Pilecki bardzo często jest nazywany żołnierzem niezłomnym. Dlaczego? Kim jest żołnierz niezłomny? Z pomocą osi czasu poznamy wojskową aktywność Witolda: okres wojny polsko-bolszewickiej, II wojny światowej i działalności konspiracyjnej, Powstania Warszawskiego, a to wszystko doprowadzi nas do okresu powojennego i jego śmierci w więzieniu stalinowskim.

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania historii w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie ogólnych celów na tym etapie edukacyjnym w obszarze chronologii historycznej: umieszczanie procesów, zjawisk i faktów historycznych w czasie (I.4); oraz w obszarze tworzenia narracji historycznej: przedstawianie argumentów uzasadniających własne stanowisko w odniesieniu do procesów i postaci historycznych (III.3); a także celów szczegółowych z tematu Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej: uczeń opisuje wojnę polsko-bolszewicką (XXVIII.3); Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką: uczeń charakteryzuje polityczną i militarną działalność polskiego państwa podziemnego, w tym formy oporu wobec okupantów; wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki wybuchu powstania warszawskiego (XXXIV.4; XXXIV.5); Początki komunizmu w Polsce: uczeń charakteryzuje postawy Polaków wobec nowych władz ze szczególnym uwzględnieniem oporu zbrojnego (żołnierze niezłomni [wyklęci]) (XXXVII.2); Stalinizm w Polsce i jego skutki: uczeń omawia system terroru stalinowskiego w Polsce i ocenia jego skutki (XXXVIII.2).

Lekcja pozwala na realizację podstawy programowej nauczania wiedzy o społeczeństwie w klasach V–VIII szkoły podstawowej przez osiąganie celów szczegółowych w obszarze Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna: uczeń wyjaśnia, czym powinna przejawiać się postawa patriotyczna młodego i dorosłego człowieka (VIII.3).